Polska jest jednym z największych konsumentów leków w Europie. Polacy spożywają ponad 2 miliardy leków rocznie. Niestety, większość z nas nigdy nie rozmawiała z lekarzem lub farmaceutą jak robić to bezpiecznie. Nadużywanie leków może prowadzić do wielu działań niepożądanych, mogących zagrażać zdrowiu pacjenta, a w niektórych przypadkach nawet życiu. Ważne jest kiedy i jak zażywamy leki, a także z czym je łączymy. Dlatego zawsze warto kierować się następującymi zasadami:

Bezpieczne przyjmowanie leków

Zdjęcie: Pexels zrobione przez Karolinę Grabowską

Stosuj leki zgodnie z zaleceniami lekarza

Leki przyjmuj o określonej porze zgodnie z zaleceniami z ulotki lub wskazaniami lekarza. Duże znaczenie ma to czy przyjmujesz leki w równych odstępach czasu, czy robisz to na czczo, w czasie posiłku czy też po nim.

Nie połykaj kilku leków jednocześnie

Leki mogą wejść w reakcje między sobą - zniwelować swoje działanie albo nadmiernie je wzmocnić.

Leki popijaj zawsze wodą

Leki zwykle zażywamy przy spożywaniu posiłku, do którego mamy przygotowaną herbatę, kompot lub sok, a takie napoje mogą hamować wchłanianie albo wzajemnie wzmacniać lub osłabiać działanie leku, dlatego leki popijaj wodą.

Nie pij alkoholu

Przy stosowaniu leków nie wolno spożywać napojów zawierających alkohol, w tym alkohol niskoprocentowy jak piwo czy wino. Takie połączenia są szkodliwe dla naszej wątroby, mózgu i innych organów wewnętrznych

Leki i suplementy - co je różni?

Zdjęcie: Pexels zrobione przez Anna Shvets

Wiele osób wszystkie „tabletki” nazywa lekami. Jednak jest różnica pomiędzy lekarstwami przepisanymi na receptę lub lekami dostępnymi bez recepty zaordynowanymi przez lekarza, a suplementami diety. Pamiętaj, że suplement diety to nie lek! Lek służy leczeniu chorób lub zapobieganiu chorobom. Suplement jest tylko uzupełnieniem normalnej diety. Lek zanim zostanie zarejestrowany i dopuszczony do obrotu musi przejść wieloletnie badania kliniczne, które udowodnią jego skuteczność. Służy to ochronie naszego zdrowia. Dopuszczenie suplementu do obrotu nie wymaga aż tak rygorystycznych procedur i podlega jedynie zgłoszeniu organowi administracyjnemu. Dlatego znaczenie ma nie tylko to jak i kiedy  zażywasz leki, ale również to czy kontrolujesz jakie medykamenty trafiają do Twojego organizmu.

Sporządź listę medykamentów jakie stale przyjmujesz

Sporządź listę wszystkich leków przepisanych przez wszystkich lekarzy, w tym leków zakupionych bez recepty i suplementów. Może to być pojedyncza karta lub mały zeszyt. Zawsze okazuj taką listę przy kontakcie z lekarzem i w razie zmian w leczeniu odnotuj to w niej. Zwykle pacjenci nie informują lekarza o lekach i suplementach, które zażywają, a które nie wymagają recepty. Kilka równocześnie stosowanych specyfików może wchodzić ze sobą w reakcje i być przyczyną gorszego samopoczucia.

Sprawdź czy leki i suplementy nie wchodzą ze sobą w niepożądane reakcje

Jeśli stosujesz leki przepisane przez różnych lekarzy (np.: kardiologa, urologa czy internistę lub innych) zapytaj lekarza pierwszego kontaktu czy przepisane leki nie wejdą ze sobą w reakcję. Zgłaszaj też lekarzom wszystkie skutki uboczne jakich doświadczasz podczas zażywania danego preparatu.

Nie odstawiaj samodzielnie leków

Nawet jeśli czujesz się lepiej to dokończ zaleconą kurację i wykorzystaj leki do końca.

Nie lecz się sam

Nie stosuj leków bez konsultacji z lekarzem. Pacjenci bardzo często leczą się sami. Kupują leki i suplementy pod wpływem obejrzanej reklamy. Stosowane przez nich preparaty mogą wchodzić w reakcje z lekami już przepisanymi. Podczas konsultacji z lekarzem poinformuj go o stosowaniu przez Ciebie innych leków, niezapisanych przez lekarza. Lecząc się sam możesz nieświadomie przyczynić się do opóźnienia postawienia trafnej diagnozy i podjęcia właściwego leczenia.

Nie stosuj leków z polecenia rodziny i znajomych

To, że dany lek, maść czy krople pomagają Twojej sąsiadce, synowej czy koledze to nie znaczy, że będzie właściwe dla Ciebie. Jeśli u znajomego występują podobne objawy czy zmiany chorobowe jak Twoje to nie znaczy, że dolega Wam to samo schorzenie. Dlatego nie przyjmuj leków z polecenia znajomych, tym bardziej z rozpoczętych już przez nich opakowań (np.: maści lub kropli).

Leki - jak się z nimi obchodzić?

Zdjęcie: Pexels zrobione przez Polina Tankilevitch

Leki kupuj zawsze w aptece

Nie kupuj leków z niesprawdzonych źródeł tj. od prywatnych sprzedawców, na placach targowych czy za pośrednictwem Internetu. Nie bierz też leków od znajomych - ich leki mogły być źle przechowywane i stać się niesterylne. Mogą po prostu nie działać lub powodować dodatkowe niepożądane objawy.

Leki przechowuj w oryginalnych opakowaniach

Jeśli nie mamy pudełek od zakupionych medykamentów to nie możemy potwierdzić ich daty ważności. Dlatego tabletek w blistrze nie przesypuj do pojemników na lekarstwa, nawet jeśli jest Ci tak wygodniej z nich korzystać. Dodatkowo lek w zależności od zaleceń producenta powinien być przechowywany z dala od światła słonecznego, np. w szafce, szufladzie albo w lodówce. Pamiętaj chroń leki przed dziećmi, wnukami!

Nie stosuj przeterminowanych leków

Przeterminowane leki nie działają albo wręcz mogą zaszkodzić. Dlatego odnotuj długopisem na opakowaniu, kiedy otworzyłeś dany lek. Po upływie terminu ważności leku odnieś go do apteki w celu oddania do neutralizacji. Chroń środowisko!

Opracowanie na podstwie audycji informacyjno-edukacyjnej pn.: "Jak bezpiecznie przyjmować leki" zrealizowanej na zlecenie Województwa Małopolskiego.
Audycja dostępna na stronie TV Małopolska pod linkiem: youtube.com