Zdjęcie: Pexels zrobione przez Anna Shvets
Radioterapia jest metodą leczenia chorych na nowotwory polegającą na zastosowaniu wiązki promieniowania jonizującego. Promieniowanie oddziaływuje z komórkami powodując wystąpienie określonych zjawisk fizycznych, chemicznych, biochemicznych i biologicznych których efektem jest zniszczenie nowotworu.
Leczenia radioterapią może występować jako samodzielny element terapii onkologicznej, może być również integralną częścią leczenia skojarzoną z innymi metodami terapeutycznymi takimi jak chirurgia onkologiczna i chemioterapią.
Rodzaje radioterapii:
- radioterapia radykalna, ma na celu całkowite wyleczenia z choroby nowotworowej, jest metodą samodzielną, nie wymaga kojarzenia z innymi metodami leczenia,
- radioterapia uzupełniająca, stanowi element leczenia skojarzonego z innymi metodami terapii onkologicznej, zazwyczaj stosowana po zabiegu operacyjnym,
- radioterapia paliatywna, nie prowadzi do wyleczenia chorego, ma na celu złagodzenie objawów zaawansowanej choroby nowotworowej, stosowana jest w zaawansowanych stadiach nowotworu.
Metody napromieniania:
- teleradioterapia, źródło promieniowania znajduje się w pewnej odległości od ciała pacjenta,
- brachyterapia, źródło promieniowania znajduje się wewnątrz ciała pacjenta,
- terapia izotopowa, izotop promieniotwórczy podawany jest dożylnie.
Leczenia radioterapią stanowi integralny element terapii onkologicznej.
Objawy uboczne napromieniana dzielimy na wczesne i późne. Odczyn wczesny pojawia się 2-4 tygodni od rozpoczęcia napromieniania, może się utrzymywać przez kilka do kilkunastu tygodni od zakończenia leczenia. W zależności od lokalizacji terenu napromienianego mogą wstępować zaczerwienienie skóry, nudności, wymioty, biegunka, objawy zapalenia pęcherza moczowego, zmiany w obrębie błon śluzowych jamy ustnej. Opisywane objawy jakkolwiek burzliwe, mają charakter przemijający, ustępują po zastosowanym leczeniu i nie mają charakteru trwałego.
Odczyn późny pojawia się od kilku do kilkunastu miesięcy od zakończenia leczenia, czasami nawet do kilku lat. Jego lokalizacja jest zależna od terenu pierwotnie napromienianego. Do objawów późnych radioterapii zaliczamy
- rozszerzenia naczyń żylnych,
- przebarwienie i zbrązowienie skóry,
- zwłóknienie narządów miąższowych,
- martwicę skóry
- martwicę tkanki nerwowej.
Autor:
Lek. med. Maria Srebro - Stańczyk