Zdjęcie: Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SPZOZ w Tarnowie
Zmęczenie związane z chorobą nowotworową jest obecnie najczęstszym objawem u chorych cierpiących na nowotwór. Ma ono znaczący wpływ na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Zespół ten jest często odczuwany subiektywnie i trudno opisać go drugiej osobie. Jego występowanie związane jest z takimi objawami jak depresja, lęk, zaburzenia snu czy niski stopień fizycznego funkcjonowania. CRF(cancer-related fatigue) zaburza funkcjonowanie fizyczne, psychiczne i społeczne. W dużej grupie pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową CRF jest objawem przysparzającym cierpień fizycznych oraz istotnych następstw psychicznych. Postępowanie w przypadku wystąpienia tego zespołu powinno skoncentrować się na:
- redukowaniu aktualnego poziomu zmęczenia pacjenta,
- redukowaniu negatywnego wpływu zmęczenia na jakość życia i funkcjonowanie pacjentów z chorobą nowotworową,
- redukowanie stresu emocjonalnego związanego z CRF.
Metody niefarmakologiczne są standardem w postępowaniu u chorych z tym zespołem. Interwencje psychologiczne u pacjentów w trakcie aktywnego leczenie onkologicznego są uznawane za absolutny standard współczesnej onkologii. Psychoedukacja ma na celu podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności pacjentów aby rozumieli CRF i mogli podejmować działania minimalizujące wpływ tego zespołu na ich życie.
Objawom zmęczenia chorobą nowotworową zazwyczaj towarzyszy: lęk i jest to najczęstsze zaburzenie psychiczne wśród pacjentów onkologicznych. Lęk jest naturalną reakcją na nowotwór. Pacjenci mogą go odczuwać podczas badań, oczekiwania na wyniki, podczas leczenia oraz przewidując nawrót choroby. Lęk związany z chorobą nowotworową może nasilać odczuwany przez pacjenta ból czy inne objawy uboczne związane z leczeniem. Jeśli nie jest prawidłowo rozpoznany i leczony może wpłynąć na niższą przeżywalność chorych. Prowadząc chorego na nowotwór złośliwy należy bezwzględnie uwzględnić rolę psychoonkologii jako integralnej części złożonego procesu leczenia onkologicznego.
lek. med. Maria Srebro-Stańczyk
