Zawał jest to martwica narządu wskutek jego niedokrwienia. W przypadku zawału serca jest to niedokrwienie spowodowane zwężeniem lub zamknięciem jednej z tętnic wieńcowych. Zawał serca jest stanem zagrażającym życiu, a rocznie z jego powodu umiera blisko 200 000 Polaków. Należy pamiętać że opóźnienie leczenia łączy się z jego gorszym wynikiem i zwiększa ryzyko zgonu. Prawidłowa identyfikacja objawów pozwala na wczesne wezwanie pomocy.
Objawami zawału serca mogą być:
- ból za mostkiem
- ból promieniujący do żuchwy, szyi, pleców, barku lub rąk
- ból brzucha z towarzyszącymi nudnościami lub wymiotami (może być jedyną dolegliwością)
- duszność
- obfite zimne poty i zawroty głowy
- lęk przed zbliżającą się śmiercią
- zasłabnięcie, utrata przytomności.
W przypadku wystąpienia powyższych, gdy podejrzewamy zawał serca u siebie lub u kogoś z naszego otoczenia, należy niezwłocznie zadzwonić po karetkę pogotowia ratunkowego.
Im mniejsza zwłoka czasowa , tym więcej mięśnia sercowego można uratować, a najlepsze efekty osiąga się u pacjentów u których leczenie rozpoczęto w ciągu pierwszej godziny od początku objawów (jest to tzw ,,złota godzina”).
Prawidłowymi numerami pod którymi można skontaktować się z pogotowiem ratunkowym są 112 lub 999. Jest to najbezpieczniejsza droga transportu chorego do szpitala, gdyż już w karetce można rozszerzyć diagnostykę, dokładnie monitorować stan pacjenta oraz rozpocząć leczenie. Ponadto jedynie w karetce przeszkolony personel może bezzwłocznie podjąć działania w przypadku wystąpienia poważnych powikłań takich jak np. zatrzymanie akcji serca. Podróż do szpitala własnym środkiem transportu jest postępowaniem nieprawidłowym, niepotrzebnie wydłużającym czas do momentu rozpoczęcia leczenia (u pacjenta z podejrzeniem zawału już w karetce zawiadamia się szpital o transporcie, aby maksymalnie skrócić czas oczekiwania do wykonania koronarografii i angioplastyki wieńćowej).
W czasie oczekiwania na karetkę pogotowia ratunkowego, osoba u której podejrzewamy zawał serca powinna przyjąć pozycję siedzącą lub leżącą, mieć zapewniony spokój oraz odpowiednią, pokojową temperaturę.
Piśmiennictwo:
- Budaj A., Bednarz B.: „Zawał serca z uniesieniem odcinka ST”. Kardiologia pod red. A. Szczeklika i M. Tendery. Medycyna Praktyczna. Kraków 2010; tom I: 364-382.
