Psychoonkologia

Zdjęcie: Pexels zrobione przez Tara Winstead

Choroba nowotworowa wywołuje poczucie lęku i bezradności wobec cierpienia i postępującej destrukcji. Przewlekłe choroby o niepewnym rokowaniu stanowią poważne wyzwanie pod względem fizycznym, psychicznym, emocjonalnym, rodzinnym, społecznym i duchowym, jak również materialnym. Długi czas trwania choroby, trudne leczenie, remisje i zaostrzenia choroby oraz ciągłą niepewność dalszego, losu powodują uczucie przewlekłego stresu który z biegiem czasu może przekształcić się w depresję niejednokrotnie o ciężkim przebiegu. Objawy, które wskazują, że stres jest nadmierny i przekracza możliwości adaptacyjne mogą stanowić wskazanie do interwencji psychoonkologicznej:

• poczucie przytłoczenia wywołujące panikę,
• poczucie uogólnionego lęku,
• odczuwanie dużego smutku,który daje wrażenie braku możliwości ukończenia leczenia,
• podwyższony poziom irytacji i złości,
• poczucie niemożności poradzenia sobie z bólem,
• trudności w podejmowaniu decyzji,
• odczuwanie beznadziei, zastanawianie się nad sensem życia,
• utrata apetytu,
• trudności w relacjach interpersonalnych,
• kwestionowanie wiary i przekonań religijnych.

W przypadku braku pomocy specjalistycznej przy współistnieniu w objawów możemy u chorego onkologicznego zdiagnozować objawy depresji. Rozpoznanie epizodu depresji wymaga stwierdzenia co najmniej dwóch z wymienionych objawów:

1. Obniżony nastrój utrzymujący się przez większą część dnia.
2. Zmniejszenie aktywności fizycznej lub spowolnienie psychoruchowe.
3. Utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności.

Dodatkowo muszą być obecne co najmniej dwie inne cechy:

• osłabienie koncentracji,
• niska samoocena,
• poczucie winy i małej wartości,
• pesymistyczne postrzeganie przyszłości,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia łaknienia,
• lęk.

W większości ośrodków onkologicznych w Polsce (w tym również w Tarnowskim Ośrodku Onkologicznym) istnieje możliwość kontaktu z psychologiem i psychiatrą.

Lek. med. Maria Srebro-Stańczyk