Reakcje ludzi na utratę bliskich bywają różne choć wielu badaczy zjawiska żałoby próbuje ująć je w pewne tendencje. I tak, bardzo często emocje, które targają nami zaraz po utracie, mogą być bardzo intensywne i obezwładniające. Smutek i żal wydają się być nie do opanowania, w głowie zaś pojawiają się pytania o sens życia, ponadludzkie wyroku, sprawiedliwość. Przede wszystkim niemal nieustannie tęsknimy za osobą, która odeszła, koncentrując swoje myśli wokół utraty. Czasami wciąż trudno uwierzyć nam w to co się stało. Chociaż smutek, bezsilność i płacz w przebiegu reakcji na śmierć bliskiej osoby mogą przypominać objawy depresyjne, zwykle są one całkowicie naturalną reakcją na przeżyty kryzys. Choć początkowo trudno w to uwierzyć, nasilenie emocji zmienia się z czasem, przyjmując tendencję słabnącą. Nie oznacza to, że osoba zmarła stała się nam obojętna, a jedynie to, że jesteśmy w stanie dalej żyć pogodzeni z myślą o jej odejściu.
Czasami jednak czas nie przynosi ulgi. Koncepcja nieprawidłowej żałoby pojawiała się w literaturze już w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a dyskusja na temat różnicowania odchyleń od prawidłowego przebiegu procesu żałoby nadal budzi wiele emocji. Pewne jest, że kryterium czasu może być jednym z sygnałów pomagających w podjęciu decyzji o wizycie u specjalisty. O ile trudno postawić tu konkretną granicę, jeżeli silne objawy depresyjne będące reakcją na utratę nie mają tendencji do zmniejszania nasilenia wraz z czasem, należy zasięgnąć porady lekarza. Należy przy tym pamiętać, że żałoba, podobnie jak inne stresory w życiu, zwiększa ryzyko zachorowania na zaburzenie depresyjne, nie jest więc wykluczone postawienie diagnozy depresji już na początku procesu radzenia sobie ze stratą. Jeżeli nasilenie objawów wywołuje niepokój u osoby przeżywającej żałobę lub jej bliskich, każdorazowo warto skonsultować to ze specjalistą. Warto pamiętać, że na każdym etapie radzenia sobie z sytuacją trudną, niezależnie od lokalizacji swojego stanu w obszarze zdrowia lub patologii, spotkanie lekarzem, psychologiem czy terapeutą może pomóc przejść przez ten niezwykle trudny okres. Rozmowa na temat własnych emocji, wątpliwości czy relacji zawsze stawia nas wobec widma depresji w pozycji wygranej.
